Honderdman

Wie?

Romeins legeraanvoerder die het bevel uitoefende over honderd soldaten. Later werden er dat een tachtigtal. Dit hield o.m. in dat hij instond voor de opleiding, de dagelijkse karweien en de discipline van zijn manschappen.
Meestal was een honderdman een gewoon soldaat, die door zijn veldheer bevorderd was, omwille van zijn moed of trouw. Honderdman was in een legioen de hoogste officiersrang die iemand van gewone komaf kon bereiken.

Deze legeraanvoerder krijgt in het Nederlands verschillende namen:

honderdman	dit woord maakt duidelijk dat hij een aanvoerder was over 100 soldaten.
centurio	dit is de Latijnse naam van zo'n legeraanvoerder. Zo verwijst men naar de Romeinse bezetting toen Jezus leefde.
officier	zo wordt de honderdman genoemd in de 'Bijbel in Gewone Taal'. Deze Bijbel koos ervoor woorden te gebruiken die voor iedereen toegankelijk zijn.

Uitrusting

Tuniek
Een wollen hemd met korte mouwen

Mantel
Een wollen mantel die tot de knie reikte en op de rechterschouder vastgemaakt werd met een gesp (fibula).

Sandalen
Soldaten droegen sandalen met ijzeren spijkers in de zool. Zo hadden ze betere grip op de grond, konden ze beter marcheren en versleten ze minder snel de zolen van hun sandalen.

Romeinse helm
Een helm beschermde het hoofd van de drager met een binnenstuk van ijzer en zijn nek met een nekbeschermer. Normale soldaten droegen een eenvoudig hoofddeksel zonder de metalen zijkanten. Generaals en honderdmannen hadden metalen zijkanten in plaats van leren wangstukken als extra bescherming.

Wapens
Een Romeins soldaat gebruikte voor de aanval een kort gemakkelijk hanteerbaar tweesnijdend zwaard en een werpspies van twee meter lang met een metalen spits.

Schild
Dit schild was langwerpig van vorm, gemaakt van hout, overtrokken met leer en beslaan met metaal. Dit schild werd aan de linkerhand gedragen.

Harnas
Dit harnas bestond uit metalen platen die de borst en de rug beschermden. Of men gebruikte een soort maliënkolder.

Typisch voor een honderdman

Zijn helm en harnas waren van een betere kwaliteit dat die van een gewoon soldaat en ze waren ook meer versierd: er waren eretekens op de borst en de dwars geplaatste kam op zijn helm was met pluimen versierd.
Hij had ook een wijnstok waarmee hij soldaten een tik gaf wanneer ze lastig waren of een fout maakten.

Romeins leger in Israël / Palestina

Dat in het Nieuwe Testament vaak over een honderdman wordt gesproken heeft te maken met de bezetting van Palestina door de Romeinen in die tijd. De relatie tussen de joden en deze honderdmannen was wel niet altijd zo grimmig als men kon verwachten:
- Een honderdman bekostigde de bouw van de eerste synagoge van Kafarnaüm.
- Sommige honderdmannen waardeerden Jezus en zijn volgelingen:
. De honderdman die bij het overlijden van Jezus zegt: 'Waarlijk, deze man is een zoon van God.’
. De honderdmannen Cornelius (die Petrus ontmoet) en Julius (die Paulus ontmoet) in het boek 'Handelingen van de apostelen'.

Spreken met beelden

De uitrusting van soldaten als symbool …

Efeziërs 6, 10-20
Grijp daarom naar de wapenrusting van God
zodat jullie kunnen stand houden op de dag van het kwaad
en staande te blijven, strijdend tot het einde.
Houd stand, met de waarheid als gordel om je middel,
bekleed met het harnas van de gerechtigheid,
de inzet voor het evangelie van de vrede
als schoenen voor jullie voeten.
Draag daarbij het grote schild van het geloof,
waarmee je alle brandende pijlen van het kwade kunt doven.
Draag ook de helm van het geluk
en het zwaard van de Geest, dat zijn de woorden van God.
Lees meer

Paulus ziet de uitrusting van een soldaat als het beeld van hoe christenen het kwaad kunnen bestrijden

Bijbel

Nieuwe Testament

De honderdman uit Kafarnäüm

Matteüs 8, 5-13
Honderdman uit Kafarnaüm met zieke zoon / knecht
. is een bevelvoerder die bezorgd is om één van zijn knechten
. houdt rekening met de gebruiken van het volk dat hij bezet en gaat er respectvol mee om: hij vraagt niet aan Jezus om zijn huis binnen te gaan.
. is een bezetter die het bezette volk een ruimte geeft om zijn geloof te kunnen beoefenen: hij draagt bij aan de bouw van een synagoge.
Lees meer

Lucas 7, 1-10
Lees meer

Johannes 4, 43-54
Lees meer

De honderdman aan de voet van het kruis

Matteüs 27, 27-56
De honderdman aan de voet van het kruis op Golgota getuigt over de bijzondere relatie van Jezus tot God;
Lees meer // Lees meer // Lucas 23, 44-49

Petrus en de honderdman Cornelius

Handelingen 10
De honderdman Cormelius uit Caesarea laat zich doordoor Petrus dopen.
Lees meer

Paulus en de honderdman Julius

Handelingen 27, 1-3
De honderdman Julius was heel vriendelijk voor Paulus.
Lees meer