Matteüs 9, 18-26: Jezus geneest een meisje en een vrouw

Matteüs 9, 18-26 // Marcus 5, 21-43 // Lucas 8, 40-56

De tekst

’Bijbel in gewone taal’

(Deze Bijbeltekst komt uit de Bijbel in Gewone Taal, © Nederlands Bijbelgenootschap 2014, 1587-1588)

Terwijl Jezus nog aan het praten was, kwam er een man naar hem toe. Hij was een leider van de synagoge. Hij knielde voor Jezus en zei: ‘Mijn dochter is net gestorven. Kom alstublieft mee en leg uw hand op haar. Dan zal ze weer levend worden.’ Jezus stond op en ging met hem mee, samen met de leerlingen.

Toen kwam er een vrouw aan die al twaalf jaar ziek was. Ze verloor steeds bloed. Ze kwam dichterbij totdat ze vlak achter Jezus was. En ze raakte de rand van zijn jas aan. Want ze dacht: Om beter te worden hoef ik alleen maar zijn kleren aan te raken.
Jezus draaide zich om. Hij zag de vrouw en zei tegen haar: ‘Maak je geen zorgen. Je bent beter geworden dankzij je geloof.’ Vanaf dat moment was de vrouw beter.

Jezus kwam bij het huis van de man die hem om hulp gevraagd had. Binnen stond een grote groep mensen te huilen, en er werd treurige muziek gemaakt. Toen Jezus het zag, zei hij: ‘Allemaal naar buiten! Het meisje is niet gestorven, maar ze slaapt.’ De mensen lachten hem uit.
Toen iedereen weggestuurd was, ging Jezus naar het meisje toe. Hij pakte haar hand vast, en het meisje stond op.
Het verhaal over het meisje werd bekend in het hele land.

Dichter bij de tijd

(Bewerking: C. Leterme)

Terwijl Jezus sprak, kwam een leider van de synagoge naar Hem toe.
Hij wierp zich voor Hem neer en zei:
‘Mijn dochter is zojuist gestorven.
Kom je haar de hand opleggen, zodat ze weer leeft?’
Jezus stond op en ging met hem mee, samen met zijn leerlingen.

Plotseling naderde Hem van achter een vrouw
die al twaalf jaar lang aan bloedverlies leed.
Ze raakte de zoom van zijn mantel aan.
Want ze zei bij zichzelf:
‘Als ik alleen maar zijn mantel kan aanraken, zal ik al genezen zijn.’
Maar Jezus draaide zich om en toen Hij haar zag zei Hij:
‘Heb goede moed, mijn dochter, je geloof heeft je gered.’
En vanaf dat moment was de vrouw genezen.

Toen Jezus in het huis van de leider van de synagoge kwam
en de fluitspelers en de luid weeklagende menigte zag, zei Hij:
‘Ga maar naar huis, want het meisje is niet gestorven, ze slaapt.”
Maar ze lachten Hem uit.
Toen iedereen weg was, ging Hij naderbij.
Hij nam het meisje bij de hand en ze stond op.
Het verhaal hiervan deed de ronde in heel de streek.

Stilstaan bij ...

Overste / leider van de synagoge
Aanzienlijk man in de joodse gemeente. Hij bepaalde wie de voorbidders zouden zijn en wie zou prediken in de synagoge.
Omdat Jezus ongunstig aangeschreven stond in de officiële joodse kringen waartoe die leider behoorde, moest hij heel wat overwinnen om tot bij Jezus te komen. Dit gebeuren geeft aan dat niet alle joodse religieuze leiders tegen Jezus waren.

De handen opleggen
Populair genezingsgebaar ten tijde van Jezus.

Bloedvloeiing / Bloedverlies
Volgens de joodse wet (Leviticus 15) is een joodse vrouw onrein tijdens haar menstruatie. Ze mag dan in die periode niemand aanraken. Ook mag niemand haar aanraken. Dit isoleert haar sociaal.
Een vrouw die aan bloedvloeiing leed was door haar ziekte voortdurend ‘onrein’. Ten tijde van Jezus werd ze gemarginaliseerd en als een levende dode gezien. Men ging ervan uit dat die onreinheid via aanrakingen besmettelijk was.
Bloed is beeld voor leven. Bloed verliezen betekent: stilaan dood gaan.

Zoom
Het Griekse woord voor 'zoom' kan ook gebruikt worden voor 'kwast'. De kwasten aan de toenmalige rechthoekige bovenkleding van een joodse man wilden hem herinneren aan de geboden van God.

Mijn dochter
Door de vrouw, die door haar ziekte aan de rand van de maatschappij stond, zo aan te spreken, sluit Jezus haar in zijn ‘familie’ in.

Weeklagen
Het was gebruikelijk om een dode met luide kreten en klaagliederen te betreuren. Familie en bekenden werden daarin bijgestaan door gehuurde beroepsklagers, die weenden, en muzikanten, die droevige muziek op de fluit speelden.

Menigte
Dat er veel mensen zijn rond Jezus, maakt het gemakkelijk voor de vrouw om ongemerkt Jezus’ kleren aan te raken. Want wegens haar ziekte mocht ze niemand aanraken, omdat men vreesde voor besmetting.

Bij het vertellen aan kinderen

Aan kinderen vertelt men meestal alleen het verhaal van het meisje. Het verhaal van de zieke vrouw laat men achterwege omdat het de verhaallijn doorbreekt en omdat men zo een uitleg over bloedvloeiing en menstruatie kan ontwijken.
In de 'Bijbel in Gewone Taal' hebben de vertalers het over: 'een vrouw die steeds bloed verloor'.

Houd voor ogen dat als je de dood voorstelt als een slaap, de kinderen angst kunnen krijgen om te slapen. Dit zeker niet beklemtonen of goed toelichten.

Het is belangrijk dat deze Bijbeltekst aan bod komt op een ‘neutraal’ moment. Wanneer kinderen later echt met dood geconfronteerd worden, kun je ze gemakkelijker verwijzen naar een tekst die ze al kennen.

Dit Bijbelverhaal kan kinderen helpen om ‘dood’ te benaderen vanuit het christelijk geloof.

Bij de tekst

Een wonderverhaal …

… informeert over God en zijn rijk
De dood is in het licht van het geloof slechts een slaap, waaruit men door God gewekt wordt. Jezus toont aan dat de dood niet het laatste woord heeft: over de dood heen gaat het leven verder.

... roept op
Dit verhaal roept de mensen op om wakker te worden uit de dood en al wat dood maakt. Het spoort aan om op te staan, tot leven te komen en vrucht te dragen (nl. Gods woorden niet alleen beluisteren maar ook doen).

Wortel in het Oude Testament

1 Koningen 17, 17-24
‘Enige tijd later werd de zoon van de vrouw des huizes ziek en zijn ziekte werd steeds erger, totdat alle leven uit hem geweken was. Toen zei de vrouw tot Elia: 'Man Gods, hoe heb ik het nu met u? Hebt u bij mij uw intrek genomen om mijn zonden openbaar te maken door mijn zoon te doen sterven?' Hij antwoordde: 'Geef uw zoon aan mij.'
Hij nam het kind uit haar armen, bracht het naar de bovenkamer waar hij logeerde en legde het op zijn bed. Daarop riep hij Jahwe aan en zei: 'Jahwe mijn God, brengt gij zelfs over de weduwe bij wie ik te gast ben onheil door haar zoon te laten sterven?'
Toen ging hij driemaal languit op het kind liggen. Daarbij riep hij Jahwe aan en zei: 'Jahwe mijn God, laat toch de ziel in dit kind terugkeren.' En Jahwe gaf gehoor aan de bede van Elia: de ziel keerde terug in het kind en het leefde weer.
Toen nam Elia het kind op, ging van de bovenkamer naar beneden, trad het huis binnen en gaf het kind aan de moeder. En Elia zei: 'Zie, uw zoon leeft.'
Daarop zei de vrouw tot Elia: 'Nu weet ik zeker dat u een man Gods bent en dat Jahwe werkelijk door uw mond spreekt.'

In vergelijking met dit verhaal valt op hoe gering de activiteit van Jezus is (bij de hand nemen en helpen opstaan).

Bijbel en kunst

J. TISSOT

De vrouw die aan bloedvloeiing leed

Het valt op hoe druk het is in de stad bij het meer, die op het werk van James Tissot de allure kreeg van de stad Jeruzalem. Jezus is moeilijk te zien. En de zieke vrouw verdwijnt helemaal in de menigte. Zo maakt de kunstenaar duidelijk dat de vrouw denkt: Jezus zal het in de drukte niet door hebben dat ik even zijn kleren aanraak.

Suggesties

Kleine kinderen

DOEN

Kleurplaat

Grote kinderen

DOEN

Strip

Materiaal
Zorg voor een aantal tekenbladen die allemaal even hoog zijn, maar verschillend van breedte. Markeer het onderste van elk blad met een lijn in een dikke stift, zodat de kinderen weten hoe ze hun blad moeten houden.

Verloop
Na het beluisteren van het verhaal spreek je met de kinderen af om één groot stripverhaal te maken.
Daarvoor tekent elk kind een ander tafereel.
Spreek af wie welk tafereel zal tekenen en op welk formaat van papier dat zal gebeuren.
Spreek ook af hoe men de verschillende personen zal herkennen op de tekeningen (bv. Jezus: wit kleed; overste / leider: blauw / wit gestreept kleed; dochtertje: rood kleedje)

Wanneer alle tekeningen klaar zijn worden ze bijeen gelegd. De kinderen leggen de tekeningen in de juiste volgorde, waarbij ze zonder het te beseffen, het verhaal nog eens vertellen.
Kleef nadien de verschillende tekeningen op een groot blad, zoals ze in een stripverhaal geschikt worden (indien de tekenbladen niet te groot zijn) of naast elkaar als een fries (bij grote tekeningen)

TIPS
. Laat de grootte van de tekenbladen bepalen door de plaats die je hebt om de bladen op te hangen.

. Werk met afzonderlijke tekstballonnen die nadien bij de personen gekleefd worden.

. De kinderen tekenen zichzelf en knippen de tekening uit. Die mogen ze kleven bij het tafereel waarbij ze zelf liefst bij aanwezig waren geweest. Ze vertellen aan elkaar waarom dat zo is.

Jongeren

VERDIEPEN

Tips

Veeleer dan de vraag te stellen 'Is dit allemaal echt gebeurd?' vraag je bijvoorbeeld:
'Wat willen gelovigen met dit verhaal zeggen?'

- Jezus is nabij als mensen lijden.
Hij gaat met overste mee en gaat zijn huis binnen.

- Jezus geeft mensen nieuw leven.
In moeilijke situaties geeft Hij hen moed en kracht om 'op te staan'

- Jezus doorbreekt het negatieve rond dood en lijden:
de dood is geen eindpunt, maar een 'slaap' waaruit men ontwaakt.
Christenen geloven in leven over de dood heen.

REFLECTEREN

Maak een elfje bij dit verhaal ...

Beantwoord daarvoor de volgende vragen in korte zinnen met net zoveel woorden als er tussen de haakjes staan. Schrijf die zinnen dan over in het rooster.
Het eerst woord wordt gegeven: Meisje
Wat weet je van het meisje? (2)
Wat doet haar vader? (3)
Wat doet Jezus? (4)
Zeg in één woord wat het belangrijkste is in dit verhaal.